Makary Sieradzki – jogin niezłomny. Część pierwsza – wojna i więzienie
Dołącz do nas na
Szukaj w portalu
Menu
ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA


Makary Sieradzki – jogin niezłomny. Część pierwsza – wojna i więzienie

  • środa, 1 sierpnia 2018
  • autor: Beata Zatońska
  • źródło: Archiwum
Z okazji 74 rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego przypominamy sylwetkę niezwykłego człowieka. Makary Sieradzki (1 stycznia 1900 – 22 grudnia 1992) człowiek niezłomny, jogin, bohater. Jedno życie, ale tak bogate, że można jego wątkami obdzielić wielu ludzi. Jogini i miłośnicy naturalnych metod dbania o zdrowie mogli mieć w rękach książkę Sieradzkiego „Życie bez chorób”, w której podaje swoja wykładnię życia zdrowego pod względem fizycznym i duchowym. Bowiem dla Makarego Sieradzkiego czystość ciała, wzmocnionego odpowiednimi ćwiczeniami – w jego przypadku jogą – oraz wegańskim jedzeniem, prowadziła do czystości umysłowej i duchowej. Wierzył w to głęboko. Był świadectwem, jak dobroczynna jest droga życia, którą wybrał. Zginął w wypadku, gdy miał 92 lata i jak wspomina jego wnuk, Jakub Sieradzki, był w fantastycznej formie, uwielbiał spacerować, nadal ćwiczył jogę.

Zanim jednak został Sieradzki joginem, był zaangażowany w walkę o niepodległość Polski. Żołnierz AK, powstaniec warszawski, współpracownik legendarnego już rotmistrza Witolda Pileckiego, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. W stalinowskim więzieniu spędził dziewięć lat, oskarżony w procesie Pileckiego i jego współpracowników, zwanych wtedy „szpiegowską kliką Andersa”, o zdradę ojczyzny. Nigdy w moim życiu nie zajmowałem się szpiegostwem i nikomu nie pomagałem w tym procederze. Całe moje życie, świat moich zainteresowań dzielą od tego rodzaju funkcji odległości astronomiczne. O ile mi wiadomo, nikt z całej grupy nie zajmował się szpiegostwem stricte sensu – napisał Sieradzki we wstępie do „Życia bez chorób”. Pileckiego w tym procesie skazano na śmierć, Sieradzkiego – na dożywocie. Z celi wyszedł w 1956 r. jako człowiek bardzo chory, lekarze dawali mu niewiele czasu. Wtedy wziął sprawy w swoje ręce i… w dobrym zdrowiu dożył dziewięćdziesiątki.

 

 makary
Jakub Sieradzki, wnuk Makarego, wspomina, że jego dziadek był człowiekiem mało wylewnym, niechętnie opowiadał o swojej przeszłości, a wspomnienia przychodziły najczęściej podczas wędrówek po Warszawie. – Pokazał mi np. dom, gdzie miała posterunek służba ochrony Powstania Warszawskiego, w której służył. Dziadek był abstynentem, bardzo radykalnym. Opowiadał mi więc z wielkim triumfem, jak na Powiślu powstańcy wysadzili gorzelnię. Mieściła się tam, gdzie teraz Trasa Łazienkowska schodzi w okolice stadionu Legii. Powstańcy mieli oczywiście zakaz spożywania alkoholu, ale był stale naruszany. Dowództwo nie mogło sobie z tym poradzić, a z kolei nie chciano przerywać produkcji, bo alkohol był wykorzystywany do celów sanitarnych, był też środkiem płatniczym. W pewnym momencie jednak postanowiono, że gorzelnię trzeba zlikwidować. Dziadek dostał rozkaz, by to zrobić. Mówił mi z triumfem o wielkich, kolorowych płomieniach i kłębach dymu – powiedział Jakub Sieradzki.
Kurator, który został żołnierzem
Makary Sieradzki urodził się w Brzezinkach koło Gielniowa 1 stycznia 1900 r., czyli w dniu, gdy rozpoczynał się nowy, XX wiek, który – jak się potem okazało – miał bardzo burzliwy przebieg, a od ludzi, którzy w nim dorastali, wymagał hartu ducha i siły.
Sieradzki po filologii polskiej pracował w warszawskim kuratorium oświaty. Potem było wojsko i wojna z bolszewikami. Od 1920 r. służył w formacjach sanitarnych Wojska Polskiego. Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. W 1928 r. poślubił nauczycielkę Helenę Sobczyńską. Mieli dwóch synów, Jana i Ignacego. Jan zginął podczas wojny od wybuchu przypadkowego pocisku. Podczas II wojny światowej Makary Sieradzki wstąpił do Tajnej Armii Polskiej. W konspiracji poznał rotmistrza Witolda Pileckiego. Potem, w wyniku przekształceń walczącego podziemia, znalazł się w szeregach Armii Krajowej. Działał pod pseudonimem „Romek Stolarski”.
– Rotmistrz, dziadek i babcia byli podczas wojny fikcyjnie zatrudnieni w przedsiębiorstwie produkującym perfumy. Ciekawa sprawa, bo kompletnie się na tym nie znali – jeden zawodowy wojskowy, drugi – przedwojenny kurator oświaty i do tego nauczycielka. Pracowali, jak wyczytałem w aktach IPN, przy sprzedaży perfum. Z tamtych czasów została mojej babci niebywała znajomość kosmetyków – mówi Jakub Sieradzki.
Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata, czyli „zwykła, ludzka przyzwoitość”
Podczas wojny państwo Sieradzcy pomagali prześladowanych przez hitlerowców Żydom. Na stronie sprawiedliwi.org.pl (Muzeum Polin) w artykule poświęconym Żołnierzom Wyklętym jest akapit zatytułowany „Makary Sieradzki – wyklęty i sprawiedliwy”. Brzmi on tak: „Żołnierzem wyklętym” był również Makary Sieradzki, w czasie wojny – razem z Witoldem Pileckim – członek Tajnej Armii Polskiej, a potem Armii Krajowej. Jesienią 1942 r. Makary Sieradzki z żoną Heleną zaopiekowali się wyprowadzoną z warszawskiego getta Klarą Szapiro i jej 7-letnią córką Niną (Inką). Pochodząca z Kraśnika Klara Szapiro nie znała nikogo w Warszawie. Z polecenia znajomych zapukała do mieszkania Sieradzkich, gdzie razem z córką znalazła bezpieczną kryjówkę. 12 lutego 1991 r. Makary i Helena Sieradzcy otrzymali tytuły Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
– O ukrywaniu Żydówek w czasie II wojny opowiadała mi trochę babcia. Dla niej to była zwyczajna rzecz, tak zwyczajna jak samo życie. Mówiła, że nie było w tym nic bohaterskiego. Żydów się ukrywało, bo to był odruch normalności. Jeśli ktoś jest w tarapatach, to trzeba mu pomóc, ponieważ taki jest obowiązek porządnego człowieka, nie ważne, że za to groziła śmierć. AK było wysoko zorganizowane i ukrywających się Żydów przerzucano z miejsca na miejsce, gdy tylko pojawiały się jakiekolwiek oznaki, że ktoś coś może podejrzewać. Dziadkowie byli bardzo praworządni, wszystkie swoje traktowali bardzo serio, mieli niewiarygodne poczucie obowiązku. Pamiętam, jak w latach dziewięćdziesiątych, gdy trwał akurat strajk nauczycieli, babcia mówiła, że jest to dla niej coś niewyobrażalnego, niepojętego. Jej zdaniem, nauczyciel powinien swoją postawą pokazywać, jak przyzwoicie żyć, a nie formułować żądania – opowiada Jakub Sieradzki.
Powstanie i ponowne spotkanie z rotmistrzem Pileckim
W 1944 r. Sieradzki walczył jako podporucznik w Powstaniu Warszawskim na Powiślu, w batalionie „Tum” zgrupowania „Kryska”. 14 września przepłynął przez Wisłę, na praską stronę, gdzie czekała na niego rodzina. W październiku 1944 r. rozpoczął pracę w Inspektoracie Szkolnym Miasta Warszawy, został radcą i zastępcą naczelnika wydziału. W 1945 r. skontaktował się z nim Witold Pilecki, który powrócił z Włoch, gdzie przebywał po wyzwoleniu go ze stalagu w Murnau.
– Rotmistrz Witold Pilecki, gdy wrócił do Polski z Włoch w 1945 r. i zaczął budować swój zespół, w naturalny sposób zgłosił się do dziadków. W ich mieszkaniu w Warszawie, przy Pańskiej 85 było centrum spotkań. Do Sieradzkich przychodziło się po informacje, coś zostawić albo zabrać. Siedziała tam często Maria Szelągowska, coś pisała, organizowała spotkania. Dziadkowie doskonale wiedzieli, co się dzieje i jaka im grozi za to odpowiedzialność. Ludzie wtedy często znikali bez śladu, ale nikt nie kalkulował ryzyka. Wymagała tego zwykła ludzka przyzwoitość, inaczej nie można byłoby spokojnie spojrzeć sobie w oczy – opowiada wnuk Makarego Sieradzkiego.
Aresztowanie i proces grupy Pileckiego
– Mieszkanie państwa Sieradzkich na Pańskiej 85 ma dla mnie znaczenie wyjątkowe, bo przebywał tam mój tata. Spędził u nich kilka miesięcy, po tym jak przyjechał do Polski w grudniu 1945 r. Znali się wcześniej z panem Sieradzkim. Potem tata przeprowadził się na ul. Skrzetuskiego na Mokotowie, ale na Pańskiej odbywały się nadal spotkania – mówi Zofia Pilecka, córka rotmistrza Witolda Pileckiego.
Z kolei Helena Sieradzka na lamach „Ziemi Lidzkiej” wspominała: Mieszkaliśmy na ulicy Pańskiej w Warszawie. Jak Pilecki po wojnie wrócił z Włoch od Andersa, to przyszedł do nas. Był pełen entuzjazmu, że sprawa nie jest jeszcze przegrana i zaczęła się robota dla wolnej Polski. „Robota dla wolnej Polski” skończyła się dla jej pracowników, skupionych wokół Witolda Pileckiego, tragicznie.
Pewnego dnia zauważyłam, że naprzeciwko naszych okien, w oknach klatki schodowej, stoją dwaj mężczyźni. Najpierw myślałam, że to pijacy. Ale jak tam tkwili dniami i nocami, upewniłam się, że nasze mieszkanie jest pod obserwacją. Powiedziałam Pileckiemu. Twierdził, że jego ludzie sprawdzili i nikt nas nie obserwuje. Trudno było powiedzieć: Niech pan nie przychodzi, bo się boję. 6 maja wieczorem w naszych drzwiach pojawiło się pięciu mężczyzn. Wyciągnęli legitymację UB i zrobili kocioł. 8 maja wieczorem przyszedł Pilecki. Zawieźli nas na Koszykową do MBP. Skazali mnie na siedem lat, siedziałam w Fordonie – takie słowa Heleny Sieradzkiej przytaczała „Ziemia Lidzka”.
Oskarżeni w procesie grupy Witolda Pileckiego (fot. IPN)
Oskarżeni w procesie grupy Witolda Pileckiego (fot. IPN)
Śledztwo i proces
3 marca 1948 przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces tzw. grupy Witolda. Rotmistrz Pilecki został oskarżony o nielegalne przekroczenie granicy, posługiwanie się fałszywymi dokumentami, brak rejestracji w Rejonowej Komendzie Uzupełnień, nielegalne posiadanie broni palnej, prowadzenie działalności szpiegowskiej na rzecz gen. Andersa oraz przygotowywanie zamachu na grupę dygnitarzy MBP. 15 marca 1948 rotmistrz został skazany na karę śmierci. Prezydent Bolesław Bierut nie zgodził się na ułaskawienie. O wstawiennictwo proszono też ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza, byłego więźnia KL Auschwitz.
Kwalifikacja przestępstwa – szpiegostwo, oparta na przepisach Dekretu Krajowej Rady Narodowej z dnia 13 czerwca 1946 r. (Dz. Ust. nr 30, poz. 192). Był to głośny pokazowy proces grupy Akowców, obejmujący 8 osób z Witoldem Pileckim jako głównym oskarżonym. Pozostałym i oskarżonymi byli: Maria Szelągowska, Tadeusz Płużański, Witold Różycki, Maksymilian Kaucki, Ryszard Jamontt-Krzywicki, Jan Nowakowski. Proces odbył się w marcu 1948 r., opisany w prasie z licznymi zdjęciami jako proces "szajki szpiegowskiej” – napisał Makary Sieradzki w książce „Życie bez chorób”.
15 marca 1948, po śledztwie i procesie, Witold Pilecki, Maria Szelągowska i Tadeusz Płużański zostali skazani na karę śmierci, z tym, że Szelągowskiej i Płużańskiemu zmieniono wyrok na dożywocie. Makary Sieradzki został skazany na dożywotnie więzienie, Jamontt-Kryzwicki – na 8 lat w więzienia, Witold Różycki – na 15 lat więzienia, a Maksymilian Kaucki – na 15 lat.
Wspomnienie Zofii Pileckiej
 – Dopiero w 1990 r., gdy zdecydowano się na rehabilitację grupy Pileckiego, dostałam pozwolenie na przejrzenie akt sprawy w prokuraturze wojskowej na ul. Koszykowej. Dowiedziałam się, że egzekucja przez rozstrzelanie Witolda Pileckiego odbyła się 25 maja 1948 r. o godz. 21:30 w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Ten dzień i ta godzina zostały dla mnie święte, wtedy oddał ostatnie tchnienie mój ojciec. Od 26 lat chodzę z mężem na ul. Rakowiecką 25 maja o 21.30, palimy znicze, modlimy się. Dołącza do nas wielu ludzi – opowiada Zofia Pilecka.
 – Ksiądz rektor Jan Stępie mówił mi, że pamięta ostatnią drogę mojego ojca. Rozmawiałam z nim w Laskach, niedługo przed jego śmiercią. Możliwe, że nigdy nie znajdę szczątków ojca. Prawdopodobnie ciało mojego taty spalono w kotłowni, gdzie odbyła się egzekucja i nie ma go na Łączce na Powązkach. Chciałabym w końcu kosteczki swojego taty ucałować i złożyć je obok mamy, w Panteonie AK, ale wiem, że może mi się to nie udać. Propaguję pamięć o ojcu. Jest już w Polsce 36 szkół jego imienia. Jeżdżę na spotkania z młodzieżą, opowiadam. Oni za nim szaleją, czasem mówią „nasz Wituś” – powiedziała córka rotmistrza.
Troska o syna
Państwo Sieradzcy trafili więc do więzienia. Ich syn, Ignacy został bez opieki. Dodatkową ciężką udręką , która towarzyszyła mi w ciągu pierwszych sześciu lat pobytu w więzieniu, była świadomość, że żona także siedzi w więzieniu z wyrokiem sześcioletnim, a dziecko, bezdomne, pozostaje pod opieką przyjaciół (mieszkanie zajęły władze bezpieczeństwa), kolegów ze szkoły i z Kuratorium Szkolnego, chociaż władze szkolne (kuratorem był wówczas Teofil Wojeński) zabroniły opiekowania się nim jako dzieckiem przestępców antypaństwowych. Były to czasy powszechnego bezprawia, terroru, grozy i lęku. Toteż z najgłębszą wdzięcznością wspominam tych przyjaciół, dość licznych, którzy mimo zakazu opiekowali się naszym dzieckiem – napisał Makary Sieradzki w swojej książce.
Z kolei ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski w artykule z „Gazety Polskiej” (10 listopada 2010) przytoczył list, który Helena Sieradzka napisała do syna z więzienia: Kochany syneczku, sprawia mi radość każdy list od Ciebie, a zwłaszcza taki, w którym dowiaduję się, jak spędzasz czas, jak się uczysz, żeś zdrów, interesujesz się życiem intelektualnym – słowem, jak kształtujesz swoją osobowość. To piękne. Ulegasz jednak pesymizmowi – pisząc, że już nie będzie nam dobrze, nawet gdy się zejdziemy razem. Ignasiu, będzie dobrze, będzie lepiej nawet, wszak zejdziemy się z pewnym doświadczeniem życiowym, bogatsi rozsądkiem, ułożymy sobie ładne spokojne życie – zobaczysz. [...] Wiem, że spadł na Ciebie kłopot wielki i zbyt wcześnie i to jest moim utrapieniem, udręką, żeś był sam w tak młodym wieku, to smutne, że nie da się tego odrobić. Fordon, 20 stycznia 1952.
W wyroku nie było postanowienia o konfiskacie mienia, ale mienie zabrano. Odzyskaliśmy tylko 3 sztuki mebli. Przepadły zbiory biblioteczne, wszystkie dokumenty i pamiątki rodzinne, co stanowi największą niepowetowaną stratę. Wystąpiłem do władz o odszkodowanie, przedstawiając wykaz zabranego mienia oraz jego wartość w łącznej sumie 100 tysięcy złotych. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych oświadczono mi, że mogę otrzymać tylko 20 tysięcy, a to z braku funduszy w skarbie państwa na ten cel i to pod warunkiem, że zrezygnuję na piśmie z wszelkich pretensji wobec skarbu państwa. Sumę tę przyjąłem zmuszony sytuacją materialną – napisał Makary Sieradzki.
Makary Sieradzki (z archiwum domowego Jakuba Sieradzkiego)
 Makary Sieradzki (z archiwum domowego Jakuba Sieradzkiego, wnuka)
Odszkodowanie na cele społeczne
W cytowanym już artykule ks. Isakiewicz-Zaleski wspomina, że Sieradzkich poznał w 1990 r. W tym czasie otrzymali odszkodowanie za pobyt w więzieniach komunistycznych. Pieniędzy tych jednak nie chcieli spożytkować dla siebie. Jako patrioci pragnęli je przekazać na cel społeczny. Najpierw wybrali Zakład dla Niewidomych w Laskach. Starali się tam zbudować dom rekolekcyjny na tzw. Górze Ojca dla uczczenia pamięci ks. Władysława Korniłowicza, współzałożyciela Lasek, którego znali jeszcze sprzed wojny. Jednak zarząd Zakładu uważał, że nie da się zrealizować tej inwestycji. W związku z tym Sieradzcy przekazali zgromadzone fundusze na budowę nowego domu w Schronisku dla Niepełnosprawnych w Radwanowicach. Później kontaktowaliśmy się ze sobą jeszcze kilkakrotnie, gdyż byli zainteresowani postępem prac – napisał ksiądz.
9 lat i 5 dni w więzieniu
Wyrok dożywocia, po staraniach żony i syna Makarego Sieradzkiego, zmieniono na osiem lat więzienia. Udało się, bo było już po śmierci Stalina i Bieruta, komunistyczny reżim zelżał więc nieco. Siedziałem 9 lat i 5 dni: 7 dni w piwnicy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Koszykowej 6 w żałosnych warunkach higienicznych (zawszenie), rok i pięć miesięcy w więzieniu na Mokotowie, resztę w Więzieniu Karnym we Wronkach, w tym 17 miesięcy w izolatce – tak w liczbach podsumował swoją więzienną gehennę Makary Sieradzki. Pisał o przepełnionych ponad miarę celach, biciu, szykanach, rozpowszechnionych w więzieniu donosach i kapusiach, trzymaniu nagich ludzi przy otwartym oknie przez wiele godzin oraz o tzw. ścieżce zdrowia.
Książka Tomasza à Kempis
W więzieniu ktoś podał mu przesłaną przez syna książkę Tomasza à Kempis „O naśladowaniu Chrystusa”. Ten – jak napisał – niezrozumiały gest dobrej woli służb więziennych, bo więźniowie polityczni praw żadnych nie mieli, uratował go od „deformacji psychicznych”. Umiałem ją prawie całą na pamięć. Dzięki tej lekturze, mimo bardzo ciężkich warunków więziennych, miałem takie dni, kiedy czułem się człowiekiem wolnym i szczęśliwym. W jednym z wywiadów córka rotmistrza Pileckiego, Zofia Pilecka wspominała, że ojciec na jednym z ostatnich widzeń z żoną poprosił ją, by kupiła książkę Tomasza à Kempis i codziennie czytała ją dzieciom, Andrzejowi i Zofii właśnie. Bardzo sobie cenię tę książeczkę i przez cały czas ją czytam. Jest to także testament dla mnie – miał powiedzieć rotmistrz Pilecki niedługo przed śmiercią.
Zasadniczy i bezkompromisowy
I jeszcze scena przywołana przez Zofię Pilecką, która z Makarym Sieradzkim spotykała się wielokrotnie. – Wspomnienie jednej z rozmówi jest dla mnie dość bolesne. Pan Makry był człowiekiem bardzo zasadniczym, bezkompromisowym. Wtedy bardzo cierpiałam, nie mogłam znaleźć miejsca, gdzie pochowany jest ojciec. Moja mama długo wierzyła, że on żyje i został wywieziony gdzieś na Syberię albo przenieśli go do innego więzienia. Mówiłam panu Makaremu, że nikt nie chce mi pomóc, nikt nie udostępnia żadnych dokumentów. Starałam się bardzo, m.in. przez Towarzystwo Opieki nad Oświęcimiem. I w kontekście tych poszukiwań wspomniałam o »kontrowersyjnych okolicznościach całej sprawy«. Miałam oczywiście na myśli trudności z dowiedzeniem się czegokolwiek. Kiedy padło słowo »kontrowersje« w kontekście postaci Witolda Pileckiego, pan Makary prawie rzucił się na mnie. Był oburzony, że mogłam coś takiego powiedzieć, bo dla niego Pilecki to jest człowiek święty. Uważał mojego ojca za kogoś wyjątkowego. Od tamtej pory bardzo uważałam bardzo na to, co mówię, żeby nie narazić się na gniew pana Makarego” – powiedziała córka rotmistrza.
Wspomnienie 9-letniego więziennego koszmaru udało mi się całkowicie przezwyciężyć i usunąć ze świadomości. Nie pozostawił on, jak mi się wydaje, żadnych skaz na mojej psychice. Czasu spędzonego w więzieniu nie uważam za stracony. Jego owocem jest przecież m.in. niniejsze opracowanie. Swoista to, jedyna w swoim rodzaju szkoła życia, nieocenione, acz kosztowne studium psychosocjologiczne. Szczególnie przetrwanie w izolatce z obostrzonym rygorem daje mi niejaka satysfakcję – napisał Makary Sieradzki w „Życiu bez chorób”.
 Ilustracja z książki Makarego Sieradzkiego „Życie bez chorób”
Ilustracja z książki Makarego Sieradzkiego „Życie bez chorób”
Lekarze nie dawali nadziei
Z więzienia wyszedł w 1956 r. Był w fatalnym stanie, a lekarze twierdzili, że niewiele mogą mu pomóc. Sieradzki w swojej książce wylicza, że stwierdzono u niego: rozdygotany system nerwowy; serce – silna nerwica, arytmia, rozszerzenie aorty, powiększenie lewej komory; nadto na elektrokardiogramie dopisek kulawą polszczyzną: »Cechy podejrzane uszkodzenia mięśnia«. Płuca: rozedma i towarzysząca jej męcząca zadyszka. Zaburzenia krążeniowe: pod- i nadciśnienie, na przemian, stałe zawroty głowy, omdlenia. Jama brzuszna: żołądek – nieżyt, nerki, wątroba — uszkodzenie, niewydolność. Reumatyzm, artretyzm: znaczne usztywnienie stawów kolanowych i barkowych. Lumbago, ischias, bóle w krzyżu. Nogi: dolna część goleni i stopy opuchnięte.
Propozycja lekarzy była jedna, dużo odpoczywać, nie męczyć się, brać leki. Wiele więcej pomóc nie mogli. Wtedy Makary, dzięki pomocy i wsparciu lekarza, który dzielił z nim niedolę więzienną, doktora Brunona Fiałkowskiego, który był irydologiem i fizjoterapeutą i jak wspomina Makary Sieradzki, do medycyny oficjalnej miał stosunek zdecydowanie krytyczny oraz zielarza Błażeja Włodarza. Ten drugi uczył Makarego ziołolecznictwa i służył radą w praktykowaniu wegetarianizmu oraz podkreślał, że według medycyny wschodu nie ma chorób nieuleczalnych. I tak w życiu Makarego Sieradzkiego nastąpił rozbrat z tzw. medycyną tradycyjną, chemicznymi środkami leczniczymi. Postawił na zioła, aktywność fizyczną, w tym m.in. zbawienną dla niego jogę. Wiedzę o leczeniu ciała i duszy pogłębiał przez całe swoje życie. Mnóstwo czytał, a swoje doświadczenia i przemyślenia zawarł w wielokrotnie cytowanej tutaj książce „Życie bez chorób”.
zobacz również:
Opublikuj na:
wyszukiwarka szkół jogi
wydarzenia i informacje na mapie
Prowadzisz firmę lub własną działalność? Aby dodać wizytówkę KLIKNIJ TUTAJ
Ludzie jogi
Odeszła Geeta Iyengar - wybitna uczennica i córka B. K. S. lyengara
Polecamy:   1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10
Jaki Nett USA - Międzynarodowy Konwent Jogi 2019, Ceny Specjalne tylko do 1 lutego!

Zapraszamy na Międzynarodowy Konwent Jogi 2019. Gość specjalny - Jaki Nett USA, dyplomowana nauczycielka jogi w tradycji B.K.S. Iyengara z 40-letnim doświadczeniem, posiada stopień Senior I. Do udziału w Konwencie zapraszamy zarówno osoby początkujące, jak i zaawansowane - do wyboru przygotowaliśmy...

Zen we wnętrzach

Prostota, minimalizm i harmonia to główne filary stylu zen w architekturze. Nie oznacza to jednak, że w pomieszczeniach nie ma mebli i wszystkie ściany są białe. Aby urządzić wnętrze inspirowane stylem zen wystarczy kierować się kilkoma zasadami. Oto one. ...

Dwa tygodnie na jogę

Dwa tygodnie na zdrowie. Wprowadzając jedną małą zmianę w swoim tygodniowym planie i wpisując tam jogę, możesz sprawić, że zmieni się całe twoje życie. Sprawdź i przekonaj się sam. 10 rzeczy, które możesz odnotować, ćwicząc jogę każdego dnia, przez dwa tygodnie. ...

Korekta w jodze. Seksualne i fizyczne nadużycia (film) #metoo cz. I

Zmowa milczenia przerwana - Matthew Sweeney, jeden z najwybitniejszych nauczycieli Ashtanga jogi publikuje otwarty list, w którym przyznaje się do tolerowania przez nauczycieli i środowiska Ashtanga jogi seksualnch nadużyć i niebezpiecznych, uszkadzających uczniów korekt dokonywanych przez guru Asth...

Mistrz jogi z Puny. Gdyby żył, miałby sto lat

14 grudnia 2018 r.mija setna rocznica urodzin B.K..S. Iyengara. "Ludzie nazwali moją praktykę jogą Iyengara. Ja po prostu dążę do tego, by osiągnąć równowagę między fizycznością, duchowością i intelektem. Każda asana ma swoje optimum – od głowy po stopy, od przodu w tył – bez odchyleń i ...

UZIEMIENIE ciała i umysłu

Co tworzy Twoje silne korzenie- co jest dla Ciebie naprawdę ważne? Co jest Twoją mocną stroną czy umiejętnością? Czego najbardziej potrzebujesz? Czy jest taki obszar w życiu, który od pewnego czasu woła o ZMIANĘ, a Tobie ciężko jest ją podjąć? Zdanie "nigdy tego nie zrobię" zamień na "do tej pory te...

KURS NAUCZYCIELSKI JOGI INTEGRALNEJ

Kurs nauczycielski przeznaczony jest dla osób, które pragną zdobyć praktyczne umiejętności i rzetelną wiedzę na temat różnych ścieżek i systemów jogi pod okiem najlepszych w Polsce specjalistów. Zdobyte kwalifikacje i umiejętności oraz końcowy certyfikat uprawniają do wykonywania zawodu nauczyciel...

Produkt tygodnia: ZESTAW KRZESŁO DO JOGI + KSIĄŻKA ''JOGA Z KRZESŁEM''

Praktyka z użyciem krzesła jest bardzo efektywna z trzech powodów. Krzesło może być naszym: nauczycielem, pomocnikiem, bądź stymulatorem. Krzesło do jogi i książka ''Joga z krzesłem'' to świetny zestaw, dzięki któremu możemy z dokładnością i precyzją pogłębiać praktykę! ...

Jak joga uratowała chińską wioskę

Dziarscy sześćdziesięciolatkowie z niewielkiej wioski na północy Chin z zapałem ćwiczą jogę. Jeszcze dwa lata temu o niewielkim siole nikt nie słyszał, a mieszkańcy byli pogrążeni w apatii. Inicjatywa Lu Wenzhena, nowego sekretarza komunistycznej partii, który przybył tam w 2016 r., by rozruszać lu...

Sztuka życia. Medytacja Vipassana -wg. nauk S.N. Goenki

To nieistotne kim jesteś, czym się zajmujesz, w co wierzysz, a komu nie ufasz. W każdym z nas jest spokój i harmonia pozwalająca na szczęśliwe życie w zgodzie ze sobą i z innymi ludźmi. Furtka do ogrodu wyzwolenia opatrzona jest jedynie mentalną tabliczką – UWAGA! ŚWIADOMOŚĆ – której pra...

  
kalendarium wydarzeń
Poprzednie
Stycznia 2019
Następne
PWŚCPSN
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031 
Informacje specjalne
pokaż wszystkie
Informacje
więcej
pokaż wszystkie
Joga Sklep
Akcesoria do Jogi
Akupresura mat Vital, 130x50 cm


cena: 179.00 PLNwięcej
Mata do jogi MANDUKA EKO 4mm X 180 X 61 - Sage


cena: 254.00 PLNwięcej
Wałek do jogi STANDARD


cena: 65.00 PLNwięcej
JOGA W DOMU vol 1 Wiktor Morgulec 2 płyty DVD 5h ćwiczeń PREMIERA !!!


cena: 69.00 PLNwięcej
Mata do jogi Samurai Marbled


cena: 219.00 PLNwięcej
Partnerskie szkoły jogi
  
ABC Jogi

Joga Sklep
Akcesoria do Jogi
Abonament Joga-Joga.tv 30dni



cena: 29.00 PLNwięcej
Akupresura mat Vital, 130x50 cm



cena: 179.00 PLNwięcej
Japońska poduszka do medytacji ZAFU



cena: 46.00 PLNwięcej
Wałek do jogi STANDARD



cena: 65.00 PLNwięcej
JOGA W DOMU vol 1 Wiktor Morgulec 2 płyty DVD 5h ćwiczeń PREMIERA !!!



cena: 69.00 PLNwięcej
Joga dla początkujących na DVD



cena: 115.00 PLNwięcej
Mata do jogi Samurai Marbled



cena: 219.00 PLNwięcej
Mata do jogi MANDUKA EKO 4mm X 180 X 61 - Sage



cena: 254.00 PLNwięcej
Partnerzy portalu
ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA

  
Start   |   O portalu   |   Redakcja   |   Praca   |   Reklama   |   Media   |   Kontakt   |   Polityka Prywatności
Joga Portal - Pierwszy, ogólnopolski serwis joga-joga.pl - Kraków - Poznań - Wrocław - Trójmiasto - Lublin
Wakacje z joga, wakacyjne kursy jogi oraz wyjazdy organizowane przez szkoły Jogi z całej Polski. Wyszukiwarka szkół jogi: Kraków, Poznań, Wrocław, Trójmiasto, Lublin a także wiele innych miast z całej Polski. Pozycje jogi, joga na DVD, książki o jodze,joga-sklep, forum a także medytacja, ajurweda, kursy rozwoju oraz masaż tajski. Najnowsze wydarzenia, pytania oraz odpoweidzi, wywiady oraz joga w ciąży i joga dla dzieci - Indie i joga w Indiach a także abc jogi i wakacje z jogą podróżowanie po Azji
LikeSoft