Jama

Jama - (dosłownie "bliźnię") jest władcą całego świata podziemnego, hinduistyczny bóg śmierci.
Począwszy od Upaniszad jest on utożsamiany z dharmą i nazywany Panem Dharmy (Dharma-radźa).
Identyfikowany także z Czasem, jako powszechnym niszczycielem. Ze statecznego, życzliwego i łagodnego wedyjskiego władcy zaświatów, dbającego o dobro zmarłego, staje się w literaturze stopniowo budzącym grozę bogiem śmierci. Wygląd Jamy staje się przerażający. Na obrazach, rzeźbach trzyma zazwyczaj w dłoni kij i pęta. Kij służy do wymierzania sprawiedliwości, zaś pęta do krępowania grzeszników.
W Rygwedzie drogi do jego królestwa strzegą 2 posłańcy, obserwatorzy ludzi — pstrokate, czterookie psy. W późniejszych tekstach Jama również ma do dyspozycji 2 posłańców, ale są to postacie demoniczne o strasznym wyglądzie, zbliżonym do ludzkiego. Do nich należy wydobycie duszy z ciała umierającego człowieka i skrępowanie jej pętami. Zaufanym sekretarzem i przyjacielem Jamy jest Ćitragupta ("wieloraka tajemnica"), postać post-epiczna. Spisuje on na liściu palmowym grzechy i cnoty ludzkie. Obaj są wszechwiedzący, ale mimo to korzystają z pomocy doradców i szpiegów. Należą do nich Śrawanowie (Śrawana "ucho, narząd słuchu"). Wyroki Jamy są pewne, sprawiedliwe i nieomylne, sąd kończy się wyrokiem i wymierzeniem odpowiedniej kary.


Bibliografia
Praca zbiorowa: Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej. Semper, Warszawa, 1992
Georg Feuerstein Joga Encyklopedia, Brama -Książnica włóczęgów i uczonych, Poznań 2004
Georg Feuerstein Na początku była liczba Limbus, Bydgoszcz 1995
Wikipedia - portal internetowy
(Opr. JM )