JOGA I AYURVEDA - droga do harmonii ciała. Piotr Künstler Część II
poniedziałek, 22 września 2008
Asany jogicze wpływają na dosze w ciele a przez to na jego strukturę i funkcjonowanie. Zacznę od prawidłowości ogólnych. Dosze zależne są od pięciu podstawowych elementów - przypomnę - ziemi, wody, ognia, powietrza i przestrzeni, których są przejawem. Asany wpływają zatem również na elementy w nas. Vata jest zasadą ruchu natomiast pitta i kapha są nieruchome. Zatem vata zawsze aktywizuje je wzmacniając lub osłabiając. Vata jest przejawem przestrzeni i wiatru (powietrza).
Generalnie praktyka asan wzmacnia element przestrzeni w, ponieważ wydłużają mięśnie otwierają zamknięte stawy i rozluźniają miękkie części ciała. Szczególną jest tu praktyka Siavasany. W pozycji tej gdy ustaje wszelki ruch związany z elementem wiatru humoru vata przestrzeń staje się elementem dominującym. Jest to jedno z kluczowych doświadczeń jakie odczuwacie w stanie relaksu.Zajmijmy się innymi grupami asan.
Pozycje stojące
Asany te zwiększają kapha w ciele poprzez wzmocnienie i budowę mięśni oraz wzmacnianie stawów. Pobudzają także pitta przyspieszając krążenie. Pobudzanie pracy mięśni roznieca ogień pitta. Jednocześnie stabilizują i równoważą vata. U osób z nadmiarem kapha przywracają również naturalną ruchomość ciała.
Wygięcia do tyłu
Pozycje te redukują kapha usuwając lenistwo i powolność. Wzmacniają natomiast pitta. Dzięki rozciąganiu podbrzusza zwiększa się ogień trawienny; poprawia się aktywność pitta w sercu - przyspiesza się krążenie. Działając silnie na tułów obszar klatki piersiowej i głowę pobudzają vata w tych obszarach, redukując jednocześnie kapha
Wygięcia do przodu
Te pasywne pozycje wzmacniają kapha działając wychładzająco na obszar klatki piersiowej i głowę. Łagodna stymulacja obszaru brzucha poprzez pasywne ściskanie zwiększa pitta. Wyciszenie umysłu i ciała powoduje zmniejszenie vata.
Skręty
Zmniejszają sztywność ciała czyli zmniejszają kapha odpowiedzialną za budowanie struktury. Silna stymulacja brzucha wzmaga pitta. Wzrasta metabolizm szczególnie ten odpowiedzialny za wydalanie i oczyszczanie. Zwiększa się ruchomość ciała stymulując vata.
Pozycje odwrócone
Przy praktyce odwróconych zwiększa się ukrwienie klatki piersiowej i mózgu co redukuje bloki spowodowane przez kapha. Pitta brzucha i podbrzusza aktywizowana przez vata wzmacnia trawienie; reguluje metabolizm i równowagę hormonalną. Skierowanie energii vata z obszaru jej dominacji (obszaru miednicy i nóg) dzięki sile grawitacji do tułowia i głowy odbywa się w sposób bardzo subtelny. Energia vata jest równoważona przez te pozycje.
Powitania słońca i sekwencje dynamiczne
Redukują ociężałość powodowaną przez kapha. Rozniecają ogień pitta przez wzmożenie ruchu vata. Zwiększa się lekkość i szybkość ruchów, a więc stymulują vata
Pozycje podparte
Chodzi tu o pasywne wygięcia do tyłu jak wygięcie na klocku i na krześle. Wzmagają bezruch i wyciszenie. Zwiększają kapha. Jednoczesne rozciąganie brzucha roznieca ogień trawienny. W przeciwieństwie do aktywnych wygięć do tyłu nie pobudzają ale równoważą vata w ciele.
Zastanówmy się nad konstytucją pitta. Jeśli uważnie analizowaliście to, co mówiłem to zauważyliście że wszystkie typy asan wzmacniają pitta w ciele. To prawda, lecz trzeba mieć na uwadze, że owo wzmacnianie jest bardziej lub mniej subtelne Wygięcia do tyłu bardzo intensywnie stymulują pitta przez mocne rozciągnięcie brzucha, zaś wygięcia do przodu niezmiernie subtelnie przez delikatne ściskanie go. Na tym niestety nie koniec. Ayurveda mówi o tym, że każdy z humorów dzieli się jeszcze na pięć rodzajów energii. Posługując się tym samym przykładem: wygięcia do przodu delikatnie stymulują energię odpowiedzialną za trawienie wchłanianie i przyswajanie pokarmu czyli pacaka pitta (jatharaagni) ogień trawienny - ogrzewający ciało i wspomagający inne rodzaje pitta. Wygięcia do tyłu natomiast wzmacniają sadhaka pitta zlokalizowaną w sercu i odpowiedzialną za zdolność osiągania celów (wolę), inteligencję, pamięć, dumę i entuzjazm a na poziomie fizjologicznym przyspieszenie krążenia rozprowadzanie ciepła w ciele. To bardzo ważna uwaga bowiem prowadzi nas do wyjaśnienia istotnej kwestii rozgrzewania i wychładzania ciała. Wygięcia do przodu a także pozycje z grupy okrętu (navasana, ardha navasana, urdhva prasaritta padasana i warianty) rozniecają ogień trawienny ogrzewający ciało. W czasie praktyki mogą dać jednak uczucie chłodu, gdyż spowalniają krążenie (redukują sadhaka pitta). Wygięcia do tyłu natomiast rozprowadzają ciepło po ciele pobudzając sadhaka pitta dając podczas praktyki uczucie ciepła ale rozprowadzają tylko to ciepło które daje nam ogień trawienny gdyż ta energia jest zależna od pacaka pitta. Wypływa z tego wniosek, że w przypadku wychłodzenia ciała sposobem na jego rozgrzanie jest praktyka pozycji pobudzających ogień trawienny. Natomiast nadmierna praktyka wygięć do tyłu pomimo dawania uczucia ciepła będzie prowadzić do wychłodzenia ciała. Kierowanie energii cieplnej do kończyn wiąże się z jej wypromieniowaniem i utratą. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest praktyka harmonijna obejmująca w równej mierze pozycje ogrzewające ciało i rozprowadzające ciepło po ciele. Jednak w przypadku wychłodzenia ciała można skorzystać z wiedzy ayurwedycznej w celu wyrównania działania humorów. Jest to jeden z przykładów jak łącząc wiedzę ayurwedy i jogi można harmonizować ciało. Nie będę tu omawiał wszystkich rodzajów subtelnych energii ciała i ich działania oraz wpływu asan. Najlepiej rozważać konkretne przypadki.Podsumowując
Aby zrównoważyć w sobie humory najlepiej dostosować praktykę jogi do własnej konstytucji kierując się prostą zasadą osłabiania i wzmacniania. Jeśli więc znasz swój typ ciała najlepiej dobierać proporcje asan z różnych grup w praktyce jogi aby równoważyć humory osłabiając te w nadmiarze i wzmacniając te w niedomiarze. Staje się to wręcz konieczne jeśli zauważasz w sobie objawy chorobowe związane z nierównowagą humorów. Tak więc aby redukować kapha należy praktykować wygięcia do tyłu, skręty, sekwencje dynamiczne i pozycje odwrócone. Wygięcia do przodu, pozycje stojące będą wzmacniać kapha. Wygięcia do przodu będą redukować vata. Jednak dla zrównoważenia tego humoru ważna jest również praktyka pozycji stojących odwróconych i podpartych wygięć do tyłu.
Sekwencje dynamiczne skręty i wygięcia do tyłu będą wzmacniać vata. Jak wcześniej mówiłem w zasadzie wszystkie rodzaje asan wzmacniają pitta. Jednak jeśli objawem pitta jest przegrzanie to pozycjami które przyczynią się do schłodzenia organizmu będą wygięcia do tyłu, a w wariantach podpartych nie powodując nadmiernego przyspieszenia krążenia.
Zarówno joga jak i ayurveda są naukami bardzo praktycznymi. Podkreślam że oprócz intelektualnej wiedzy na temat jogi i ayurwedy aby uzyskać wymierne efekty z połączenia obu należy poświęcić się nieustannej obserwacji życia. Inaczej wiedza, o której mówię pozostanie jałowa i nie przyniesie żadnego pożytku. Może wydawać się to trudne. Można pytać tyle mam spraw na głowie i jeszcze czemuś mam się poświecić? Ale nie, nie jest to zbyt trudne. Wystarczy tylko chwila refleksji nad tym co robię, jak się czuję. Nie mówię że od razu należy coś zmieniać. Wprowadzanie natychmiast zmian powoduje, że wpadamy od razu w nasze schematy postępowania.
Po prostu obserwuj - jak się czuję po praktyce jogi zależnie od tego jaka była praktyka, o jakiej porze dnia była praktyka jak czułem się przed praktyka. Rozciągaj tę refleksję na inne sfery: Jak się czuję po tym co akurat zjadłem, po tym co zrobiłem.
Co mi się przydarzyło. Jakie emocje się we mnie pojawiają?. Przestrzegałbym was nawet przed wyciąganiem wniosków zbyt szybko. Jest tak wielka różnorodność czynników wpływających na naszą doczesną kondycję. Zarówno wiek, rodzaj pokarmu jak i pora dnia a także pora roku wpływają na humory. Obserwuj a z czasem zauważysz pewne tendencje zależne od działania doszy i że praktyka jogi wpływa na humory. Wtedy można podjąć świadome działanie w celu zrównoważenia humorów w sobie. Pojawia się świadoma potrzeba dostosowania praktyki jogi do własnej konstytucji do własnej sytuacji.
Yogamudra - Pracownia Jogi
www.yogamudra.pl
info@yogamudra.pl
tel. kom. 0 665-206-560
Dobór zdjęć: Justyna Moćko
Justyna@joga-joga.pl
